Vô sinh, chuyện đáng lưu ý trong gia đình

No comments

Trong khi đó, những người phụ nữ khác ăn nhiều thực phẩm làm từ sữa có vị béo ngậy (kem, váng sữa) sẽ giảm nguy cơ trên.

Vô sinh đang trở thành một vấn đề bất tự nhiên trong xã hội loài người, bởi nó kéo theo rất nhiều hệ lụy tới hạnh phúc trong gia đình, sự phát triển nhân khẩu, sức lao động, cân bằng giới tính… Vô sinh được xác định khi một cặp vợ chồng sống chung hơn 1 năm, không dùng biện pháp tránh thai mà vẫn không có thai. Theo thống kê, có khoảng 13-25% các cặp vợ chồng trong tuổi sinh sản có vấn đề vô sinh, trong đó vô sinh nam chiếm khoảng 30%.

Nhiều yếu tố dẫn đến vô sinh

Theo lý thuyết, khả năng sinh sản của một người đàn ông được phản ánh qua số lượng, chất lượng tinh trùng và khả năng tình dục của người ấy và về cơ bản nếu người đàn ông bị trục trặc 1 trong 3 vấn đề trên có thể dẫn tới vô sinh. Còn ở nữ giới, có 3 nguyên nhân chính gây vô sinh và chúng liên quan tới khả năng rụng trứng, tắc vòi trứng và tổn thương ở cổ tử cung, hoặc dính ở buồng tử cung.

Một trong rất nhiều nguyên nhân khiến con người bị tước đi quyền làm cha làm mẹ xuất phát từ “trục trặc hệ thống sinh dục” có nguyên nhân từ người mẹ ngay cả từ lúc con còn… chưa chào đời.

Đối với nam giới, quá trình sản xuất tinh trùng bắt đầu ở tuổi thiếu niên. Tuy vậy, cơ chế của nó thì được hình thành và hoàn thiện chỉ trong thời gian vài tháng trước và sau khi sinh. Theo đó, sự phát triển tinh hoàn bắt đầu từ trong bào thai và kết thúc sau 6 tháng chào đời và bất cứ sự can thiệp tiêu cực nào trong giai đoạn quyết định quan trọng này đều có thể dẫn đến những hậu quả về khả năng sinh sản sau này.

Ví dụ, nếu trong thời kỳ mang thai, người mẹ bị phơi nhiễm dioxin nồng độ cao thì con trai của họ khi lớn lên sẽ có số lượng tinh trùng thấp hơn mức trung bình. Hoặc, nếu người mẹ nghiện thuốc lá, uống rượu trong quá trình mang thai, thì hậu quả sẽ là con trai họ khi lớn lên có số lượng tinh trùng giảm đến 40%.

Ngoại trừ yếu tố khách quan như ảnh hưởng của môi trường, khuyết tật bẩm sinh… các yếu tố còn lại – sinh hoạt và dinh dưỡng – đều là “vũ khí” tích cực có thể giúp con người hoàn thành sứ mệnh thiêng liêng làm cha, làm mẹ.

Các thói quen gây ảnh hưởng lớn nhất đến khả năng vô sinh là uống rượu và hút thuốc lá. Theo các chuyên gia của Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ, TP HCM: “Nam giới lạm dụng rượu, bia thì khả năng sinh sản sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng do các chất trên có liên quan đến việc thay đổi một số hormone ở nam giới và cản trở sự phát triển bình thường của tinh trùng. Độc tố được tìm thấy trong rượu, bia có thể tiêu diệt các tế bào tạo ra tinh trùng trong tinh hoàn và khiến tinh trùng bị dị dạng, di động kém, số lượng tinh trùng thấp hơn so với mức bình thường” và “Nam giới lạm dụng rượu sẽ làm giảm việc tiết testosterone (nội tiết tố nam) và làm teo tinh hoàn. Giảm tiết testosterone có thể làm tăng nguy cơ rối loạn cương, giảm ham muốn tình dục, giảm việc sản xuất tinh trùng. Cũng có nghiên cứu đã chứng minh, nghiện rượu sẽ làm teo ống sinh tinh ở nam và làm giảm số tế bào sinh tinh. Điều này dẫn đến giảm kích thích tinh hoàn và giảm sản xuất tinh trùng”.

Rượu và thuốc lá là “gánh nặng” về vấn đề vô sinh

Dưới góc độ y học cổ truyền, lương y Vũ Quốc Trung cho rằng: “Nam giới uống nhiều rượu không những ảnh hưởng chất lượng, số lượng tinh trùng, mà còn làm suy giảm khả năng tình dục”. Còn đối với nữ giới, theo bác sĩ Dương Phương Mai: “Nghiện rượu lâu ngày có thể sẽ bị suy vùng hạ đồi tuyến yên – buồng trứng, dẫn đến trứng không rụng nữa, bất thường phát triển nội mạc tử cung và làm rối loạn kinh nguyệt (ít kinh). Rượu làm ảnh hưởng khả năng sinh sản của chị em, làm thay đổi mức độ estrogen và progesterone, gây vô sinh, nguy cơ sinh non cao”.

Bên cạnh tác hại lên tinh trùng, buồng trứng, rượu còn được xem là “thủ phạm” gây dị tật thai nhi. Cụ thể: “Mẹ uống rượu nhiều sẽ làm tăng nguy cơ dị tật thai và bất thường về phát triển thai nhi khiến trẻ sau khi chào đời bị dị dạng ở mặt, chậm phát triển tâm thần và tổn thương não. Còn trong thời gian đang mang thai mà lạm dụng rượu, nếu uống rượu 3 lần trong tuần khiến 56% trường hợp thai nhi có nguy cơ bị chết hoặc suy dinh dưỡng hay thai chậm phát triển trong tử cung”.

Các nghiên cứu cho thấy rằng tác hại của rượu đối với tinh trùng có thể phục hồi chỉ một phần sau khi ngưng rượu một thời gian. Nhưng thuốc lá để lại hậu họa về lâu về dài. Khói thuốc lá là hỗn hợp có khoảng 500 thành phần khác nhau và chứa tới hơn 4.000 hóa chất, trong đó có nhiều chất độc hại cho nên hút thuốc làm giảm trên 15% lượng tinh trùng xuất ra, làm dị dạng tinh trùng, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng và nguy hiểm hơn là hút thuốc làm giảm nghiêm trọng dòng máu đến dương vật, một số trường hợp gây liệt dương.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong tinh dịch của người nghiện thuốc là có các thành phần của chất chuyển hoá chính của khói thuốc như cotinine, trans 3 hydroxycotinin… Chính các chất này gây ra sự kìm hãm hoạt động của hệ thống enzym choline cetyltransferase cần thiết cho tinh trùng có thể hoạt động được.

Thực phẩm tốt cho sinh sản

Chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể giúp tăng cường cho việc sản xuất tinh trùng. Sử dụng thường xuyên các loại sản phẩm từ động vật như: gia cầm, thịt, cá, hải sản, trứng, sữa, yogurt và các loại thực phẩm như ngũ cốc có hàm lượng vitamin B12 cao sẽ khiến cho cơ thể không bị bệnh thiếu máu và như vậy không bị ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.

Trai, sò – dinh dưỡng số 1 cho “sinh sản

Theo nghiên cứu của các bác sỹ dinh dưỡng thì lượng vitamin B12 cần bổ sung mỗi ngày tùy thuộc vào độ tuổi. Từ 9 đến 13 tuổi, cần 1,8g mỗi ngày còn nếu trên 14- 2,4g. Vitamin C được xem là có vai trò quan trọng đối với khả năng sinh sảnvì nó có thể làm giảm các tác hại của các gốc tự do này đối với cơ thể, trong đó có khả năng sinh sản.

Nhiều nghiên cứu nhận thấy việc bổ sung vitamin C không chỉ làm tăng mật độ tinh trùng mà còn cải thiện chất lượng tinh trùng, vì vậy một chế độ ăn uống hỗ trỡ tốt cho việc duy trì nòi giống cần có nhiều rau quả tươi như rau cải, rau muống, rau ngót, rau mồng tơi, các loại rau thơm… Các nguyên tố vi lượng như kẽm có vai trò đặc biệt quan trọng đến vô sinh nam vì kẽm luôn được coi là “nguyên liệu cơ bản” trong việc sản xuất testosterone cũng như tinh dịch và tinh trùng khỏe mạnh.

Trên thực tế gần 70% lượng kẽm trong cơ thể nam giới có trong tinh dịch. Vì vậy, một chế độ ăn thiếu kẽm có thể làm giảm cả về số lượng tinh trùng lẫn thể tích tinh dịch. Kẽm đặc biệt nhiều trong hải sản như trai, sò, hàu. Chúng chứa trên 13,4mg nguyên tố kẽm và vì vậy đây là nguồn dinh dưỡng vô cùng quý giá cho quý ông muốn làm cha.

Ngoài ra, củ cải cũng là thực phẩm “đáng nể” vì chứa tới 11,0mg kẽm. Cùi dừa, đậu Hà Lan, đậu nành, lòng đỏ trứng gà, thịt cừu, bột mỳ, các loại thịt lợn nạc… đều là nguồn dinh dưỡng chứa nhiều kẽm rất cần cho bữa ăn của đàn ông. Trà xanh, chè tươi hay cà phê đều là thức uống gia tăng sức khỏe (chất lượng và số lượng) và tính năng động (tốc độ di chuyển) của tinh trùng do chất cafein có trong đó. Ngoài ra, trong sản phẩm từ cây chè còn có chứa nhiều nguyên tố vi lượng mangan nên lợi cho những người hiếm muộn con.

Có một chất góp phần không nhỏ để tăng cường khả năng làm cha là L-arginine. Đây là một là 1 tiền chất của testosterone có vai trò quan trọng đối với độ di động của tinh trùng và nó là tiền chất của tiến trình tổng hợp đa vitamin và cũng là tiền chất của oxyt nitric giúp điều tiết phần nào sự cương cứng ở dương vật. Thông thường, tinh trùng dị dạng cũng có thể do biểu hiện chuyển hóa bất thường của L-arginine. Vì vậy, để duy trì một lượng tinh trùng bình thường của nam giới cần phải có 1 số lượng đầy đủ chất này trong chế độ ăn hàng ngày từ nguồn thịt đỏ, gà tây, thịt gà, các loại hạt, bột yến mạch, rau bina, cá ngừ, rong biển…

Đông y cho rằng thận và tinh dịch có mối quan hệ rất mật thiết. Vì vậy, vô sinh thường do tinh trùng ít, hoặc tinh hàn, tinh lạnh, tinh nhanh, đều là do thận hư mà nên. Vì th��, người mắc chứng này nên ăn nhiều những thực phẩm có tác dụng bổ thận sinh tinh, ôn bổ thận dương, ôn noãn mệnh môn, kiêng kị ăn những thực phẩm sinh lạnh sinh hàn, những thực phẩm cay có tính kích thích.

Cho dù các sản phẩm từ đậu nành là một thực phẩm thông dụng và rất có lợi cho sức khỏe song không nên dùng trong giai đoạn cả phụ nữ lẫn đàn ông đang mong muốn có con. Các nhà khoa học Mỹ tại Đại học Y tế cộng đồng Harvard cho biết các hóa chất có tên gọi isoflavone trong đậu nành cũng có thể làm giảm một nửa lượng tinh trùng do cơ thể sản xuất ra và hơn thế nữa do thay đổi nội tiết khiến họ “chán cả cơm lẫn phở”… Còn các nhà khoa học tại Anh lại phát hiện trong đậu nành tồn tại một hợp chất với tên là genistein có tác dụng tiêu diệt tinh trùng trước khi chúng kịp kết hợp với trứng.

Theo GS Lynn Fraser, thuộc trường King’s College London, trong thời gian sinh hoạt để “gây giống” nếu phụ nữ sử dụng thực phẩm từ đậu nành sẽ khiến cho khả năng đậu thai là vô cùng khó khăn vì sự tồn tại một lượng nhỏ chất genistein trong cơ thể phụ nữ cũng đủ để tiêu diệt các tinh trùng xâm nhập vào tử cung, vì vậy chất genistein được xem là sát thủ đối với tinh trùng và chúng tiêu diệt hoặc làm suy yếu tinh trùng trước khi chúng có cơ hội kịp thụ tinh với trứng. Ngoài ra, một số hợp chất tương tự như genistein ở một vài sản phẩm làm từ cây hublông và bia cũng gây ảnh hưởng tới tinh trùng với phương thức tương tự.

Đối với phụ nữ, do sợ béo mà thường xuyên ăn uống các sản phẩm làm từ sữa ít béo có thể gây vô sinh vì theo một nghiên cứu của ĐH Harvard cho biết 85% những phụ nữ thường xuyên ăn uống các sản phẩm từ sữa gạn kem, ít béo gặp các rắc rối liên quan đến việc phóng noãn, rụng trứng. Trong khi đó, những người phụ nữ khác ăn nhiều thực phẩm làm từ sữa có vị béo ngậy (kem, váng sữa) sẽ giảm nguy cơ trên.

Nhằm tăng cường xác xuất làm cha, làm mẹ trước khi có ý định có con nên chuẩn bị đầy đủ kiến thức, tinh thần, vật chất và chế độ lao động học tập. Trong thời gian này, dùng thuốc chữa bệnh hết sức cẩn trọng vì tá dược trong các loại kháng sinh và thuốc chữa cao huyết áp, điều trị các bệnh thấp khớp, nhiễm nấm, viêm loét ruột kết, động kinh… đều có ảnh hưởng đến số lượng cũng như chất lượng tinh trùng và có khả năng gây nên tình trạng vô sinh.

Hiện nay, với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, vấn đề vô sinh nói riêng và khát vọng làm cha hay làm mẹ của bất cứ cá nhân nào đều được giải quyết một cách mỹ mãn. Tuy vậy, được làm cha, làm mẹ theo con đường tự nhiên vẫn là nguyện vọng số 1 của hầu hết công dân trên trái đất, chính vì thế trước khi kết hôn có một thủ tục cần làm là kiểm tra sức khỏe toàn diện. Chỉ khi chỉ số sinh học của một cặp tương thích theo “công thức lấy vợ chọn tông, lấy chồng chọn giống” thì lúc đó hạnh phúc trong gia đình chúng ta sẽ viên mãn bởi ít nhất có “ba ngọn nến lung linh”.

Cách đây gần 20 năm, trong một hội nghị do WHO tổ chức, lần đầu tiên các nhà khoa học đã đưa ra lời cảnh báo về khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng vô sinh trên thế giới do số lượng và chất lượng tinh trùng bị “xuống cấp”. Tuy vậy, từ đó đến nay tình trạng trên ngày càng trầm trọng bởi những yếu tố như: công việc nặng nhọc; stress; ô nhiễm môi trường do tác động của các chất độc hại (nhiệt độ, thuốc trừ sâu, sản phẩm tẩy rửa gia dụng, mỹ phẩm, thuốc đặc trị…); nhiệt độ trái đất nóng dần lên; thực phẩm- chất dinh dưỡng và lối sống không lành mạnh (nghiện thuốc lá, rượu bia…ít vận động) khiến cho số lượng tinh trùng trong tinh dịch của đàn ông trên thế giới đã giảm khoảng một nửa trong vòng 50 năm qua- nếu vào những năm 1940, họ có khoảng 100 triệu tinh trùng trên mỗi ml thì nay giảm xuống chỉ còn khoảng 60 triệu trên mỗi ml- và có đến 1/5 những thanh niên khỏe mạnh trong độ tuổi 18 và 25 sản xuất ra những tinh trùng dị dạng.